Kỹ thuật dịch Nhật - Việt
Cách dịch tiếng Nhật sang tiếng Việt – Kỳ 20 – Kỹ năng dịch tinh- Phần 5
Không giống với dịch thô, dịch tinh là bước để người dịch nhìn lại tổng quát, tổng thể bài dịch để chỉnh sửa, trau chuốt câu từ sao cho bản dịch được trôi chảy, không bị lệch nghĩa so với bản gốc khi dịch tiếng Nhật sang tiếng Việt.
Để bản dịch hoàn hảo thì người dịch phải luôn trau dồi kiến thức và không ngừng hoàn thiện kỹ năng của mình. Sẽ có lúc chúng ta nhận thấy sự “lên tay” trong cách dịch, chỉ bởi khi quen dần với công việc dịch, chúng ta sẽ nghiệm ra được những phương pháp và kỹ năng dịch hiệu quả.
8. Dịch ngược
Trong Kỳ 10: Kỹ năng dịch thô phần 4 chúng ta đã biết về những trường hợp dịch từ dưới lên và dịch từ trên xuống, khi dịch tinh cũng vậy, cũng phân ra thứ tự dịch và chúng ta có dịch ngược. Dịch ngược trong dịch tinh có khác gì với dịch từ dưới lên trong dịch thô?
Chúng ta có bảng so sánh như sau:
| Dịch từ dưới lên | Dịch ngược | |
| Cách xác định | Tìm vị ngữ (động từ chính) | Sau dịch thô nếu thấy câu dịch không tự nhiên |
| Cách dịch | Dịch theo thứ tự sau: Chủ ngữ – Động từ- các phần bổ ngữ và yếu tố khác | Đảo thứ tự trong câu để câu được tự nhiên và dễ hiểu |
Ví dụ:
誰もが完璧ではない。
- Phân tích: Nếu theo như quy tắc thì với câu này chúng ta sẽ dịch theo cấu trúc ngữ pháp của câu thì chúng ta sẽ được câu “Ai cũng không hoàn hảo”. Câu dịch này không sai nhưng khi đọc chúng ta sẽ thấy rất khó hiểu, không tự nhiên.
- Đối với trường hợp này, chúng ta cần có một số sự thay đổi trong cách sắp xếp từ trong câu để dịch được một câu dịch tiếng Nhật sang tiếng Việt dễ hiểu và đọc xuôi hơn. → “Không ai là hoàn hảo”
Dịch ngược khác với dịch từ dưới lên và dịch từ trên xuống, chúng ta có thể áp dụng dịch ngược trong rất nhiều trường hợp khác nhau. Tuy nhiên, người dịch vẫn phải đảm bảo giữ được ý nghĩa và sắc thái của câu trong văn bản gốc .
9. Dịch UI（ユーザインタフェース）
Đối với chúng ta khi dịch tiếng Nhật sang tiếng Việt thì UI chắc là một khái niệm khá lạ.
UI （ユーザインタフェース） (viết tắt của User Interface) hay còn gọi giao diện người dùng, là một khái niệm để nói tới nơi mà con người và máy móc cùng làm việc với nhau, đơn giản hơn UI chính là cách người dùng nhìn thấy thiết kế của chương trình trên desktop, laptop, máy tính cầm tay (table) hay smartphone.
Ví dụ như khi lái xe chúng ta có thể biết được chính xác vị trí của mình bằng Google Map và nắm rõ tốc độ của mình bằng đồng hồ tốc độ của xe.
Có rất nhiều các yếu tố quyết định một UI tốt, nhưng nhìn chung, ngoài các yếu tố liên quan đến màu sắc, kiểu chữ, v.v… thì người dịch cần phải đặc biệt chú ý đến tính nhất quán và đơn giản hóa khi dịch UI.
Các công cụ dùng để thiết kế ra giao diện người dùng UI thường là Photoshop, Flinto hay Icon Slate vì thế thuật ngữ khi dịch UI rất nhiều. Chính vì vậy, khi dịch UI điều quan trọng nhất là tính nhất quán, người dịch cần phải tạo cho mình một danh sách để thống nhất các từ, cụm từ thường xuyên lặp lại trong bài (tạo term từ điển cá nhân ở Kỳ 6: Kỹ năng lập chiến lược phần 2) để tránh việc dịch một từ thành hai nghĩa khác nhau.
Một số thuật ngữ hay xuất hiện khi dịch UI
| Từ | Nghĩa | Giải thích |
| コマンド | Lệnh | Nội dung người sử dụng nhập vào máy để máy thực hiện |
| グラフィック | Đồ họa | Thông điệp mà người sử dụng tiếp nhận bằng thị giác |
| ディスプレイ | Hiển thị | Những phần được thể hiện trên màn hình khi sử dụng giao diện người dùng |
Bên cạnh đó, việc giữ thống nhất từ còn giúp người dùng làm quen với một kiểu sử dụng nhất định dành cho phần mềm hoặc ứng dụng đó (các chức năng, biểu tượng, câu lệnh, v.v…)
Dịch thuật tiếng Nhật sang tiếng Việt không còn chỉ giới hạn là dịch văn bản, giấy tờ, tạp chí, v.v… mà còn hướng đến và mở rộng ra rất nhiều lĩnh vực khác nhau. Đòi hỏi người dịch phải không ngừng cố gắng trau dồi, rèn luyện các kỹ năng dịch của bản thân để làm sao dịch được những bài dịch chất lượng nhất, đem đến cho người đọc những thành phẩm tốt nhất.
Green Sun Linguist Team
(Còn tiếp)
