Kỹ thuật dịch Nhật - Việt
Cách dịch tiếng Nhật sang tiếng Việt- Kỳ 7- Kỹ năng dịch thô- Phần 1
Công việc dịch tiếng Nhật sang tiếng Việt là một công việc đòi hỏi sự chính xác. Sau khi có một chiến lược hoàn hảo và để có một bản dịch hoàn chỉnh, đúng nội dung của văn bản gốc thì chúng ta phải trải qua một bước quan trọng đó là dịch thô.
Có rất nhiều yêu cầu đối với một bản dịch tiếng Nhật sang tiếng Việt, nhưng nhìn chung chúng ta phải làm đúng 5 yêu cầu sau:
- Dịch đúng
- Đọc dễ hiểu
- Theo đúng chỉ thị, Style Guide của khách (khác nhau tùy vào bài và thể loại)
- Văn phong, cách dùng từ phù hợp với độc giả và ngữ cảnh
- Thống nhất từ ngữ, văn phong toàn bản dịch
Để có một bản dịch hoàn chỉnh, sau khi lập chiến lược thì bước dịch thô là vô cùng quan trọng. Dịch thô chính là yêu cầu đầu tiên đối với một bản dịch tiếng Nhật sang tiếng Việt, tức là chúng ta dịch sát nghĩa, đúng với cấu trúc ngữ pháp, từ vựng, từ nối, v.v…,. Để dịch được chính xác, chúng ta phải chắc chắn rằng không bỏ sót bất kỳ câu, từ, cụm, v.v… nào trong văn bản gốc.
Khi dịch thô chúng ta nên chú ý đến cách thể hiện chủ ngữ, rút ngắn câu, …
1. Cách thể hiện chủ ngữ
Khi dịch tiếng Nhật sang tiếng Việt, chủ ngữ thường đứng trước những trợ từ nhưはvà が, bên cạnh hai trợ từ thể hiện chủ ngữ phổ biến đó, trong tiếng Nhật, chủ ngữ còn thường được thể hiện bằng nhiều cách khác nhau như:
| によると | にすると |
| の場合 | とは |
| なら | さえ |
| だけ | に従うと |
| も | まで |
| にとって | として |
Ví dụ 1:
また、進路を変更すると、後ろから来る車が急ブレーキや急ハンドルで避けなければならないような場合には、進路を変更してはいけません。
Bên cạnh đó, khi chuyển làn đường, trong trường hợp xe đến từ phía sau để tránh ra bằng phanh đột ngột và lái đột ngột, xe phải chuyển làn đường. (Sai)
Bên cạnh đó, trong trường hợp nếu chuyển làn đường sẽ làm cho xe đi phía sau phải tránh bằng cách phanh gấp hay bẻ lái gấp, xe không được chuyển làn đường. (Đúng)
Tuy nhiên, chúng ta cũng nên lưu ý rằng những từ trên chỉ dùng để nhận ra các danh từ và ý trong câu gốc, từ đó nắm được ý của câu gốc, không nhất thiết lúc nào cũng phải dịch bám theo đúng những chủ ngữ của câu gốc.
Ví dụ 2:
有効期限まで3か月未満
Chưa đủ 3 tháng cho đến ngày hết hạn
=> Câu dịch khó hiểu do người dịch không diễn đạt được chủ ngữ và từ まで
Có thể diễn đạt lại câu trên bằng 1 trong 2 cách sau:
- Thời gian đến ngày hết hạn là dưới 3 tháng
- Còn chưa đầy 3 tháng là đến ngày hết hạn
Ví dụ 3:
また、立地も銀座中心街に近く、観光客の方にとってはとても便利な施設です。
Ngoài ra, nhờ vị trí nằm gần khu phố trung tâm Ginza, nên đối với khách du lịch, đây là khách sạn tiện lợi. (Sai)
Ngoài ra, khách sạn có vị trí rất thuận lợi cho khách du lịch nhờ nằm gần khu phố trung tâm Ginza. (Đúng)
2. Rút ngắn câu dịch quá dài
Khi dịch một câu tiếng Nhật sang tiếng Việt thì chắc chắn sẽ có sự thay đổi về số chữ, tuy nhiên, nếu câu quá dài đa phần chúng ta sẽ bị rối, vì vậy hãy rút ngắn câu dịch lại. Một câu dịch quá dài sẽ khiến người đọc mơ hồ và không thu hút được sự chú ý của họ. Chính vì vậy, trong một số trường hợp chúng ta có thể rút ngắn câu để câu văn không quá dài dòng và tối nghĩa
Chúng ta có thể thử các cách để rút ngắn câu như sau:
- Không dịch kiểu “một từ đối một từ”, không dịch theo quan điểm câu gốc có bao nhiêu từ bao nhiêu ý là phải dịch ra hết
- Dùng từ hoặc cụm từ thay thế
- Chú ý vào “Các từ nếu bỏ thì câu vẫn không bị thay đổi” và “Các từ chắc chắn sẽ bỏ được”
- Chú ý vào những điểm “Có thể sẽ làm thay đổi ý nghĩa của câu gốc” khi rút ngắn câu
- v.v…
Ví dụ 1:
割引は、適用条件を満たした翌請求月を1ヵ月目として請求月単位で12ヵ月間適用します。
Việc giảm giá được áp dụng trong 12 tháng, nếu tháng yêu cầu thanh toán tiếp theo thỏa mãn điều kiện áp dụng, và tháng bắt đầu sẽ được tính là tháng thanh toán thứ 1. (Sai)
Giảm giá sẽ được áp dụng trong 12 tháng, bắt đầu từ tháng yêu cầu thanh toán tiếp theo sau khi đáp ứng điều kiện. (Đúng)
Ví dụ 2:
Wagyu is an expensive and rare ingredient, be careful when preparing it.
Bò Wagyu là nguyên liệu đắt tiền và quý hiếm, hãy cẩn thận khi sơ chế bò Wagyu. (Sai)
Bò Wagyu là nguyên liệu đắt tiền và quý hiếm, vì vậy hãy cẩn thận khi sơ chế. (Đúng)
Nhìn chung, khi dịch tiếng Nhật sang tiếng Việt, kỹ năng dịch thô là kỹ năng cần có để bài dịch sát nghĩa và hoàn chỉnh hơn. Kỹ năng này yêu cầu người dịch phải biết phân tích, nắm rõ ý đồ trong câu để khi dịch không bị mơ hồ về ý nghĩa. Hãy luôn nhớ 5 yêu cầu bắt buộc phải có đối với một bản dịch tiếng Nhật sang tiếng Việt, sau đó, từng bước áp dụng các kỹ năng dịch để có được một bản dịch tốt nhất nhé!
Green Sun Linguist Team
(Còn tiếp)
