Kỹ thuật dịch Nhật - Việt
Cách dịch tiếng Nhật sang tiếng Việt – Kỳ 15 – Kỹ năng dịch thô phần 9
Dịch tiếng Nhật sang tiếng Việt là công việc đòi hỏi dịch giả phải linh hoạt trong sử dụng ngôn ngữ và vận dụng những kiến thức xã hội để đem lại một bài dịch hay và chính xác. Với kỹ năng dịch thô, người dịch giả sẽ có được những thông tin chủ chốt của văn bản để từ đó công việc dịch thuật được tiến hành một cách thuận lợi.
Sau Kỳ 14: Kỹ năng dịch thô phần 8, đây là kỳ bài cuối về Kỹ năng dịch thô trong cách dịch tiếng Nhật sang tiếng Việt, cũng có thể nói đây là một kỹ năng không thể thiếu và thường hay được ứng dụng trong biên dịch ở bước dịch thô này.
16. Chuyển đổi từ loại
Khi dịch tiếng Nhật sang tiếng Việt, chúng ta thường hay bắt gặp những câu dài, trong câu có chưa nhiều loại từ như động từ, tính từ, trạng từ,… điều này sẽ gây rắc rối nếu chúng ta không sắp xếp được thứ tự dịch. Thế nên, để công đoạn dịch thô được tiến hành thuận lợi và dễ dàng thì chúng ta có thể đổi loại từ, sắp xếp nó về cùng một nhóm và bắt đầu sắp xếp lại câu từ sao cho phù hợp hoặc có thể đổi cách diễn đạt ( phương pháp ở Kỳ 8: Kỹ năng dịch thô phần 2)
Việc chuyển đổi như vậy sẽ khiến câu dịch tự nhiên hơn, có một số cách chuyển đổi như sau:
- Danh từ → Động từ
- Danh từ → Tính từ
- Danh từ → Trạng từ
- Động từ → Tính từ
- Động từ → Trạng từ
- Động từ → Danh từ
- Trạng từ → Động từ
- v.v…
Ví dụ 1:
工事の建築を完了すると、請負業者は残りの建設費の50％を受け取ります。
- Sau khi hoàn thành công trình xây dựng, nhà thầu sẽ nhận được 50% phần phí xâu dựng còn lại
- Sau khi việc xây dựng công trình hoàn thành, nhà thầu sẽ nhận được 50% phần phí xâu dựng còn lại
→ Chuyển đổi Động từ thành Danh từ
Ví dụ 2:
Gia công phức hợp
Gia công kết hợp
→ Chuyển đổi từ Tính từ thành Động từ.
Ví dụ 3:
Using a power plug with dust accumulated on it may cause a fire, burns, electric shock, etc.
Việc sử dụng ổ điện với bụi tích lũy trên nó có thể gây ra một đám cháy, bỏng, điện giật, v.v..
Việc sử dụng phích cắm điện đóng đầy bụi có thể gây ra cháy, bỏng, điện giật, v.v…
→ Chuyển đổi từ Danh từ thành Tính từ.
Ngoài ra trong tiếng Nhật cũng có những trường hợp động từ thành danh từ hay ngược lại để câu văn gọn và hay hơn. Động từ chuyển đổi thành danh từ thông thường hay thấy nhất lần thêm đuôi こと vào sau động từ
Ví dụ 4:
覚える→覚えること
見る→見ること
Hoặc có một số danh từ chuyển đổi thành động từ bằng cách thêm する（します）. Những từ này được xếp vào động từ cột 3.
Ví dụ 5:
勉強→勉強する
感謝→感謝する
Nhìn chung việc chuyển đổi này cũng được xem là một kỹ năng đặc biệt giúp dịch giả nâng cao khả năng vận dụng từ ngữ và làm bản dịch hay hơn khi dịch tiếng Nhật sang tiếng Việt. Để thuận lợi cho việc dịch, chúng ta cũng có thể lập một danh sách chuyển đổi từ để ứng dụng vào bài dịch, rút ngắn thời gian dịch. Tuy nhiên, khi chuyển đổi từ loại chúng ta cũng nên chú ý để không làm thay đổi ý nghĩa của câu. . Nếu việc chuyển đổi từ loại dẫn đến việc câu thay đổi ý nghĩa thì người dịch nên cân nhắc sử dụng kỹ năng tìm các từ cùng nghĩa để thay thế từ loại đó ( tham khảo Kỳ 11: Kỹ năng dịch thô phần 5)
Kết
Sau khi hoàn thành công đoạn dịch thô, chúng ta tiến hành đọc lại bài dịch và chỉnh lại những lỗi thường gặp (lỗi đánh máy, dấu câu, các ký tự đặc biệt, v.v…). Những điều cần lưu ý khi dịch tiếng Nhật sang tiếng Việt
- Dịch đúng
- Đọc dễ hiểu
- Theo đúng chỉ thị, Style Guide của khách (khác nhau tùy vào bài và thể loại)
- Văn phong, cách dùng từ phù hợp với độc giả và ngữ cảnh
- Thống nhất từ ngữ, văn phong toàn bản dịch
Sau khi đã chỉnh lại những lỗi nhỏ, người dịch sẽ tiến hành chỉnh lại câu dịch của mình một cách khách quan, và để thực hiện bước này, chúng ta sẽ sử dụng các kỹ năng dịch tinh – Tận dụng hết tất cả những kỹ năng (từ vựng, văn phong, cách dùng từ, v.v…) để hoàn thiện bản dịch trước khi nộp cho khách hàng/công ty biên dịch/v.v…
Để có một bài dịch tốt, chúng ta cần phải sử dụng rất nhiều các kỹ năng và có sự đầu tư vào bài dịch tiếng Nhật sang tiếng Việt của mình. Dịch thuật là một công việc khó khăn với đòi hỏi từ nhiều phía, tuy nhiên, sử dụng tốt các kỹ năng dịch, thực hành đúng, tham khảo các bản dịch đã được chỉnh sửa bởi khách hàng/người check/đã được duyệt/v.v… sẽ giúp người dịch từng bước nâng cao kỹ năng của mình.
Green Sun Linguist Team
(Còn tiếp)
Xem thêm:
Kỳ 14: Kỹ năng dịch thô phần 8
Kỳ 16: Kỹ năng dịch tinh phần 1
